Խիկար

ՀԱՄԱՌՕՏԱԳՐՈՒԹԻՒՆՔ

Գլխուս վրայ Ես քուկին սպասաւորդ չեմ ։

Ո՞ւր տեսնուինք վաղը Կ ' ուզե՞ս հեռանալ եւ գլուխս չցաւցնել ։

Կբողոքեմ Ա՛հ եթէ կարողանայի չարիք մ ' ընել քեզ ։

Սուրճ մը կ'առնէ՞ք Գործ ունիմ, բաներնիդ գացէք ։

Չէք երեւար կոր Պարտքդ ե՞րբ պիտի վճարես, աղա ։

Կխոստանամ Բան մ ' ալ չեմ կրնար ընել ։

Կրնանք քիչ մը տեսնուիլ Կրնա՞ք ինձի չորս հարիւր ոսկի տալ ։

Ի՞նչ է մեր հաշիւը Այս օրերս չեմ կրնար քեզի ստակ տալ, քիչ մ ' ալ համբերէ ։

Աղան դուրս չելներ կոր Հիւր ընդունելու ժամանակ չունինք ։

ԺԱՄԱՆԱԿԱԳՐՈՒԹԻՒՆ ԵՐԵՒԵԼԻ ԱՆՑԻՑ

Ի բարձմանէ ամօթոյ մինչեւ ցայժմ են ամք 1 0

Ի ծաւալմանէ շողոքորթութեան ի թերթս Հայկականս 9

Ի մտից պճնասիրութեան ի կրօնաւորս 2 0

Յանգործադրութենէ Ներքին Կանոնադրութեան Ընդհանուր ժողովոյ 8

Ի հաստատութենէ աներեսութեան 1 0

Յորոշմանէ հաստատութեան Ընծայարանի 6

Ի կործանմանէ Շահ ֊ Նուպար վարժարանի 1 5

Ի կործանմանէ թաղային վարժարանաց մայրաքաղաքիս 28

Ի հաստատութենէ տպագրութեան ի Հայս եւ ի դժբախտութենէ տպարանապետաց, գրաշարաց, հեղինակաց, դասատուաց եւ դպրաց 32 1

Ի բարձմանէ հնազանդութեան ի փոքունց 2 0

Ի բարձմանէ գաւազանաց յազգային վարժարանաց 2 1

Ի կորստենէ կողմնացուցին ի Հայս 8

Ի գիւտոյ խաբէութեան 9

Յանկանոնութենէ հաւաքման ազգային տրոց 2 8

Ի բարձմանէ պարզասիրութեան ի Հայ կանանց 2 6

Յերկրորդ նորոգութենէ անտարբերութեան ի Հայս 1 8

ՀԱՄԱՌՕՏԱԳՐՈՒԹԻՒՆՔ

Գլխուս վրայ Ես քուկին սպասաւորդ չեմ ։

Ո՞ւր տեսնուինք վաղը Կ ' ուզե՞ս հեռանալ եւ գլուխս չցաւցնել ։

Կբողոքեմ Ա՛հ եթէ կարողանայի չարիք մ ' ընել քեզ ։

Սուրճ մը կ'առնէ՞ք Գործ ունիմ, բաներնիդ գացէք ։

Չէք երեւար կոր Պարտքդ ե՞րբ պիտի վճարես, աղա ։

Կխոստանամ Բան մ ' ալ չեմ կրնար ընել ։

Կրնանք քիչ մը տեսնուիլ Կրնա՞ք ինձի չորս հարիւր ոսկի տալ ։

Ի՞նչ է մեր հաշիւը Այս օրերս չեմ կրնար քեզի ստակ տալ, քիչ մ ' ալ համբերէ ։

Աղան դուրս չելներ կոր Հիւր ընդունելու ժամանակ չունինք ։

ՓՈՒՆՋ

Երբ աղջիկ մը դադրի կարմրելէ՝ գեղեցկութեան ամենահզօր հրապոյրը կորուսած է ։

*

Սիրոյ անձնատուր եղողը մեծութեանց եւ իմաստութեան հրաժեշտ կու տայ ։

*

Երկինք պատիժ սահմանած չեն սիրահարաց երդումներուն համար ։

*

Պզտիկ աղջիկներն պաճուճապատանքով կխաբուին, մեծերն ալ երդումով ։

*

Լռութիւնն տրուած է կնոջ՝ իւր միտքը աւելի աղէկ բացատրելու համար ։

*

Երբ աղջիկներն ամուսնանալու տարիքի մէջ են, իրենց լռութիւնն անգամ էրիկ մը կ ' ուզէ ։

*

Գեղեցիկ կին մը պարզ հագուելու է՝ աւելի շնորհք ունենալու համար, տգեղ կինն ալ պարզ հագուելու է՝ նուազ տգեղ ըլլալու համար ։

*

Գեղեցիկ կանանց ընկերութեան համար իմաստուն մարդոց ընկերութիւնը թողուլն կնմանի կաքաւիկի միսը թողուլ եւ թութակինն ուտել, որովհետեւ ասոր փետուրներն աւելի գեղեցիկ են ։

*

Առանձնութիւնը խաբուած սիրտերու մխիթարութիւնն է ։

*

Երկու տեսակ անձեր կան, որոնցմէ կրնանք ապտակուիլ առանց բարկանալու. կիներն եւ եպիսկոպոսները ։

*

Աճեցէք եւ բազմացարուք, ամուսնութեան գլխաւոր վախճանն է։ Բայց շատ մարդիկ կան, որ այս աստուածային խօսքերը մտիկ չեն ըներ եւ պիտի կարգուէին, ընդհակառակն, եթէ վստահ լինէին թէ չպիտի աճէին ու բազմանային. կին մը սիրելի է իրենց այնքան՝ որքան ամուլ է ։

*

Ամենէն առաքինի կինն այն է, որուն վրայօք քիչ կխօսուի ։

Կեանքը ծաղիկ մ ' է, սէրն անոր մեղրն է ։

*

Գեղեցիկ կանանց սիրտերը տարեգլխու շաքարեղէններու պէս հանելուկներու մէջ փաթտուած են ։

*

Աւելի ականջներով քան թէ աչքերով փնտռելու է կին մը ։

*

Եթէ կին մը հարիւր յանցանք ալ գործած ըլլայ՝ մի զարներ անոր նոյն ֊ իսկ ծաղիկով մը ։

*

Կիներն անոր համար կբամբասուին, որովհետեւ պտուղ ունեցող ծառերուն միայն քար կնետուի ։

*

Օրէնք դնողներն այրեր են, իսկ բարքերը հաստատողները կիներն են ։

*

Մինչեւ քսանըհինգ տարեկան կանանց համար աշխարհս դրախտ մ ' է. մինչեւ քառասուն տարեկան կանանց համար քաւարան մը, իսկ մնացած բոլոր կեանքերնուն մէջ դժոխք ։

*

Սիրոյ վրայ խօսող ծերն ակնոց դնող կոյրէն աւելի խենթ է ։

*

Խոհեմութիւնն ու սէրն իրարու հետ չեն կրնար միանալ ։

*

Կնիկը ծեծելը ալիւրի պարկ մը ծեծելու կնմանի. աղէկը կ ' երթայ, գէշը կմնայ ։

ՀԱՄԱՌՕՏԱԳՐՈՒԹԻՒՆՔ

Գլխուս վրայ Ես քուկին սպասաւորդ չեմ ։

Ո՞ւր տեսնուինք վաղը Կ ' ուզե՞ս հեռանալ եւ գլուխս չցաւցնել ։

Կբողոքեմ Ա՛հ եթէ կարողանայի չարիք մ ' ընել քեզ ։

Սուրճ մը կ'առնէ՞ք Գործ ունիմ, բաներնիդ գացէք ։

Չէք երեւար կոր Պարտքդ ե՞րբ պիտի վճարես, աղա ։

Կխոստանամ Բան մ ' ալ չեմ կրնար ընել ։

Կրնանք քիչ մը տեսնուիլ Կրնա՞ք ինձի չորս հարիւր ոսկի տալ ։

Ի՞նչ է մեր հաշիւը Այս օրերս չեմ կրնար քեզի ստակ տալ, քիչ մ ' ալ համբերէ ։

Աղան դուրս չելներ կոր Հիւր ընդունելու ժամանակ չունինք ։

ՍԸԿԷ ՆԸԿԷ

Երկու բարեկամներ Բէրա մեծ փողոցին մէջ կառուցուած քարուկիր շէնքի մը առջեւ կկայնին.

Ի՜նչ աղուոր շէնք է սա, կ ' ըսէ մին. մինչեւ հիմա ասանկ տուն մը շինուած չէր Կ. Պօլսոյ մէջ. առաջին անգամն է, որ ասանկ տուն մը կտեսնամ ։

Ատանկ է, շատ աղուոր է. Բարիզ շինուած ըլլալու է, կը պատասխանէ միւսը ։

*

Հայերէն բառարան մը կու տա՞ք ինձի ։

Հրամմեցէ՛ք ։

Այս բառարանը ցանկ չունի՞ յետեւը ։

Բառարանը ցանկ կ ' ունենա՞յ ։

Հապա ուզած բառս ի՞նչպէս գտնամ մէջը ։

*

Կին մը պատկերը հանել տալու համար լուսանկարի մը կ ' երթայ. աթոռի վրայ կը նստի եւ իւր բոլոր ոյժը կսկսի թափել, որ բերանը շատ պզտիկ ելլէ ։

Պատկերահանը տեսնելով անոր այս ճիգը՝ կ ' ըսէ.

Ինքզինքնիդ մի՛ նեղէք, տիկին. եթէ կ ' ուզէք՝ բերան չեմ շիներ ամենեւին ։

*

Համբակ սափրիչ մը հարցուց մարդու մը, զոր կածիլէր.

Քանի՞ եղբայր էք ։

Եթէ սըկէց ողջ առողջ դուրս ելլամ՝ չորս եղբայր ենք, պատասխանեց ածիլուողը ։

*

Ո՛հ, կ ' ըսէր հիւանդ մը. մարդ չի գար զիս տեսնելու ։

Այդպէս պէտք է որ ըլլայ. քեզի ո՞վ ըսաւ, որ պարտքերդ վճարես ։

*

Երկու եղբայրներ այնչափ շատ կնմանէին իրարու, որ անոնց դրացին անգամ չէր կրնար զանոնք իրարմէ որոշել ։

Ասոնցմէ մէկը կմեռնի. դրացին օր մը միւսին հանդիպելով կհարցընէ.

Աստուածդ սիրես, ըսէ՛ ինձի, դո՞ւն մեռար թէ եղբայրդ ։

*

Պարոն Յակոբ, Քեաղըտխանէէն ախորժեցա՞ր նայինք, կրցա՞ր լաւ մը զուարճանալ ։

Շիտակը՝ շատ աղուոր տեսարան ունի ձեր Քեաղըտխանէն. բայց բազմութիւն շատ ըլլալուն աղէկ մը համը չառնուիր կոր. թէ որ այնչափ բազմութիւն չըլլայ նէ՝ շատ մարդ պիտի երթայ հոն ։

*

Երկու քոյր խնդրոյ մը համար դատարան կներկայանան ։

Նախագահն ասոնց մեծին կը հարցնէ.

Քանի՞ տարու էք, օրիորդ ։

Քսան եւ ութը տարու եմ, պարոն նախագահ ։

Նախագահը պզտիկին դառնալով կը հարցնէ.

Դուք քանի՞ տարեկան էք ։

Երեսունըմէկ տարեկան, պ. նախագահ ։

Նախագահն դիւանադպրին դառնալով կ ' ըսէ.

Չըլլայ որ սխալ արձանագրես. անդրանիկը պզտիկն է ։

*

Ներկայացման մը մէջ դերասան մը իննսուն տարեկան ծերունիի մը դերը կկատարէր ։

Պառաւին մէկը այս դերասանին հազալով տքալով տեսարան գալը տեսնելով ըսաւ.

Տէ՜ր ողորմեա … կը վայելէ՞, որ ասանկ ծեր մարդ մը խաղցունեն ։

*

Միամիտ մարդուն մէկը, առեւտրական գործերէ քաշուած՝ ագարակի մը մէջ կեանք կ ' անցունէր ։

Այս մարդն օր մը բարեկամներէն մէկուն նամակ մը գրելով այսպէս կ ' ըսէր.

« Ագարակին կենդանիներուն մէջ ընդհանուր հիւանդութիւն կտիրէ. գրեթէ ես ալ քաջառողջ վիճակ մը չունիմ »։

*

Իմացա՞ր. մեր դրացին դարձեալ սնանկացեր է անցեալ շաբթու ։

Անիկա յ տարին քանի մ ' անգամ սնանկանալն բան գործ ըրած է իրեն ։

Խեղճութեանը մի՛ նայիր, անիկա յ գործը գիտցող մարդ է. անպատճառ բան մը նետած է մէկ կողմ ։

Այո՛, խղճմտանքը ։

*

Գինեմոլին մէկը չափազանց արբեալ՝ կէս օրին գինետունէն դուրս ելնելուն՝ մէկուն կը հանդիպի եւ արեւը ցուցնելով կհարցնէ անոր.

Կը խնդրեմ, ըսէ՛ ինձ, լուսին է աս, թէ արեւ ։

Անցորդը գինովին երերուն վիճակը տեսնելով՝ կը պատասխանէ.

Շիտակը չեմ գիտեր. ես աս տեղացի չեմ ։

ՀԱՄԱՌՕՏԱԳՐՈՒԹԻՒՆՔ

Գլխուս վրայ Ես քուկին սպասաւորդ չեմ ։

Ո՞ւր տեսնուինք վաղը Կ ' ուզե՞ս հեռանալ եւ գլուխս չցաւցնել ։

Կբողոքեմ Ա՛հ եթէ կարողանայի չարիք մ ' ընել քեզ ։

Սուրճ մը կ'առնէ՞ք Գործ ունիմ, բաներնիդ գացէք ։

Չէք երեւար կոր Պարտքդ ե՞րբ պիտի վճարես, աղա ։

Կխոստանամ Բան մ ' ալ չեմ կրնար ընել ։

Կրնանք քիչ մը տեսնուիլ Կրնա՞ք ինձի չորս հարիւր ոսկի տալ ։

Ի՞նչ է մեր հաշիւը Այս օրերս չեմ կրնար քեզի ստակ տալ, քիչ մ ' ալ համբերէ ։

Աղան դուրս չելներ կոր Հիւր ընդունելու ժամանակ չունինք ։

ԱՌԱԾՆԵՐ

Ճարտարութիւնը բախտի աջ ձեռքն է, չափաւորութիւնը՝ ձախ ձեռքը ։

Ծոյլի համար ամեն բան դժուար է ։

Շատ պարտք ընողն ազատութիւնն ձեռքէ կհանէ ու հազար նեղութեանց մէջ կ ' իյնայ ։

Աւելի աղէկ է երեկոյին առանց կերակուր ուտելու պառկիլ, քան թէ առաւօտուն պարտքով ելլել ։

Մանր ծախքերն եթէ շատնան՝ մեծամեծ ժառանգութիւններ կհատցնեն ։

Աւելորդ բաներ գնողը կհարկադրուի հարկաւորները ծախելու ։

Քիչը կրկնուելով կը շատանայ ։

Դատարկութիւնը ժանգ մ ' է, որ աշխատանքէն աւելի կը մաշեցնէ ։

Շատ բանի ձեռք զարնողը քիչը լմնցնէ ։

Չես սիրուիր, թէ որ քեզի միայն սիրես։

Ամենուն բարեկամը եւ ոչ մէկուն բարեկամն է ։

ՎԵՐՋ