Գիրք Դատաստանի

Սահմանք գաւառաց լերամբք, եւ գետովք, եւ արձանօք հաստատեսցին, նմանապէս եւ՝ գեղից։ Եւ գեղք ի սահմանս շինեալք յերկուց կամ յերից գաւառաց, զոյգ բաժանեսցին առաւելութեամբ եւ նուազութեամբ. նմանապէս եւ՝ անդաստանք եւ այլք ի սահմանս գեղից, սոյնպէս եւ՝ ծառք բուսեալք ի սահմանս անդաստանաց։ Իսկ զմիջոցի ցանկս այգեաց զոյգ երկաքանչիւրքն դիցեն, զի թէպէտ առաջինն իւրոյն աղագաւ եդ, երկրորդին մի՛ լիցի պատճառք՝ միշտ նմա դնել, զի թէ այն ոչ էր, իւրն հարկ էր միանգամայն դնել, կամ որ ստացաւ կամ եդ այգի յաղագս այնր, զի մի՛ դիցէ ցանկ։ Ըստ այսմ լիցի եւ տանց որմոց եւ այլոց այսպիսեաց։

Այսահարութիւն յանասունս գտեալ՝ ոչ ինքեանց լինի աղագաւ, զի ոչինչ մեղան, այլ վասն մեր խրատու, որպէս ի խոզերամակսն Գերգեսացոց, զի ուխտ եդին նոքա չտեսնել զՏէր մեր։ Արդ, յայտ է, զի անասնոցն ոչ իշխէ դեւն, այլ թոյլ տայ Աստուած ի զարհուրումն տերանց։ Արդ, յորժամ պատահի ի նոսա, արժան է տերանցն զգուշանալ եւ գիտել, զի խնայելով ի նոսա ոչ ետ թոյլ բարեգութն Աստուած. ապա թէ անփոյթ արասցեն՝ մի գուցէ եւ ի նոսա մտցեն։ Խոստովան լիցին զմեղս իւրեանց եւ աղօթիւք եւ պահօք ըստ կարի երեք ամ զքառասնորդսն պահելով եւ խաչիւ եւ Աւետարանաւ կնքելով, թերեւս հաճեսցի Աստուած եւ հալածեսցէ, եւ բանականքն ազատեսցին ի կարծեացն։ Ապա թէ ոչ բժշկեսցի, զենեսցեն եւ յայլազգիս վաճառեսցեն։ Ապա թէ բժշկեսցի եւ երեք ամ այլ ոչ լիցի, թէ զենեալ կերիցեն եւ թէ քրիստոնէից վաճառեսցեն՝ անվնաս լիցին ի կամս Տեառն. եւ այդ՝ եթէ ի տանէ պատահի։ Իսկ թէ գնեալ իցեն, եւ այնոցիկ պատահի, հաւատարմացուսցէ վկայիւք, թէ ի տան նորա չիցէ լեալ, ապա թէ ոչ կարէ՝ անդրէն դարձցի։ Եւ թէ զկնի գնելոյն իցէ, ոչ դարձցի։ Այլ ժամանակ դարձին յամենայն ժամ լիցի, թէ ի վաճառողին տանն ախտն լեալ իցէ։ Նոյն դատաստան դարձեալ եւ խելագարիցն լիցի։

Իսկ զանուտելիսն՝ անբժշկելի եղեալ, յայլազգիս վաճառեսցեն, եւ զբժշկեալն՝ քրիստոնէից. այլ դարձուցանելն նոյն լիցի։ Այս դատաստան կանոնական է. թէ հաճոյ թուեսցի՝ այսպէս հաստատուն կացցէ, եւ թէ ոչ՝ որպէս կամին արասցեն։

Կանոնական հրամանաւ է տղայոց պսակ ոչ օրհնել մինչեւ ի գիտել զկարիս բնութեանն։ Ապա թէ պատահի անկատար լինել կինն, եւ կատարեալ՝ այրն, կրկին չար է, զի որպէս ուսաք ի խոստովանութենէ՝ զի յամուսնանալն հատանի կապ միջոցի երկուց վտառացն, յորմէ եւ մահանայ։ Արդ, այսպիսի վնասուս կանոնական լիցի դատաստան. զի կամաւոր սպանողի զկարգն երիցն դնել՝ ծնողաց հարսինն, եւ փեսային, եւ ծնողաց նորա. եւ քահանային լուծանիլ ի կարգէն. եւ զխնամէխօսս չառնել անպարտ, այլ յակամայիցն դնել ի կարգն։ Եւ եպիսկոպոսաց պարտ է յոյժ սաստել այնպիսեացն։

ԳԼՈՒԽ ՄԾ ՎԱՍՆ ՈՒԽՏԻՑ

ԳԼՈՒԽ ՄԾԱ ՎԱՍՆ ՅԱՒԱՐԷ ՎԱՃԱՌԱՑ