Ինչո՞ւ

Ինչո՞ւ կը խոսիս, ինձ կը հարցընեն,
Երբ լուռ կը կենան քեզմե շատ մեծեր.
Սըրտեն եկածը չի հաներ բերնեն
Խոհեմ անձն, ըլլա ծաղկահաս կամ ծեր.
Ինչո՞ւ կը խոսիս, ինձ կը հարցընեն:
Ինչո՞ւ... բայց, ինչուն ես ալ չեմ գիտեր:
Ամպրոպը գիտե՞ կը գոռա ինչու,
Ինչո՞ւ կը հոսին, կը սուրան գետեր,
Կամ կը սըլանա թըռչնիկն օդաչու:
Ինչո՞ւ... բայց, ինչուն ես ալ չեմ գիտեր:
Ինչո՞ւ կը խնդաս, ինձ կը հարցընեն,
Երբ միշտ ձանձրույթ կա հատակն իրերուն,
Երբ ծաղիկները կը սառին ձյունեն,
Եվ այնքան կարճ է մեր կյանքին գարուն:
Ինչո՞ւ կը խնդաս, ինձ կը հարցընեն:
Լերան կատարներն ինչո՞ւ են ճերմակ,
Մինչ ոտքերնուս տակ ցեխեն կը նեղվինք.
Անոնք ուրախ են, կը խնդան համակ
Մաքուր ճակատնին ուղղելով երկինք:
Լերան կատարներն ինչո՞ւ են ճերմակ:
Ինչո՞ւ զվարթ ես, կ'ըսեն ինձ շատեր.
Կյանքն հրապույր չունի, և աշխարհքն է սուտ.
Չե՞ս տեսներ սըրտիդ հաճույքն է հատեր,
Եվ շուքն ու պերճանք ուրուներ են զուտ:
Ինչո՞ւ զվարթ ես, կ'ըսեն ինձ շատեր:
Գիտե՞ լըճակը ինչու կը ցոլա,
Երբ արևն իր մեջ կ'արձակե ճաճանչ,

Երբ այգն իր ցողը կաթե արծաթյա
Ինչո՞ւ կը ժըպտին ափերը կանանչ:
Գիտե՞ լըճակն ինչու կը ցոլա:
Ինձ կը հարցընեն, ինչո՞ւ կը սիրես,
Երբ կյանքեդ ինկան այնքան թարմ թերթեր,
Երբոր խույս տըվավ քու սիրույդ երազ,
Եվ ըղձանքներդ ալ կ՚ըլլան տարուբեր,
Ինձ կը հարցընեն, ինչո՞ւ կը սիրես:
Հարցուցե՛ք շյուղին հողին մեջ հուռթի.
Ինչո՞ւ չի ցամաքիր անձրևներեն վերջ.
Հարցուցե՛ք աղբյուրն ինչո՞ւ կը հորդի
Երբոր սահանքներ կը հոսին իր մեջ:
Հարցուցե՛ք շյուղին հողին մեջ հուռթի:
Հարցուցե՛ք դաշտին հասկերուն դողդոջ.
Ինչո՞ւ կօրորվին ու կը վետվետին.
Ինչո՞ւ ծառերը կ՚արձակեն բողբոջ
Սոս եղևնիեն մինչ պըտերն հետին:
Հարցուցե՛ք դաշտին հասկերուն դողդոջ:
Ինչո՞ւ, ա՜հ, ինչո՞ւ ես ալ չեմ գիտեր,
Բայց կ՚ուզեմ խոսիլ, երգել անխընա,
Հորդ, անդուլ ինչպես կը գըլեն գետեր,
Եվ խընդալ կյանքի անուրջին վըրա:
Ինչո՞ւ, ո՜հ, ինչո՞ւ ես ալ չեմ գիտեր:

1902