Երազիս գնում եմ շնաձուկ տեսնելու, ինչպես Բուենդիայի տղան՝ սառույցի։ Տոմսը երեքուկես է։ Մի քանի րոպեի համար: Էգ է։ Համեմատաբար փոքր, բայց երբ հայտնվում է ոտքերիս արանքում, վախիս հետ չափերն էլ մեծանում են։  

   Արթնանալիս դժգոհում եմ, որ նույնիսկ երազում ամեն բան թանկ է։ Եղբայրս է գալիս դասերը ստուգելու։ Դարձյալ շարադրություն։ Գլուխս գնում է պարտադրովի բաներից։ Երկու էջի սահմաններում։ Մտքիդ դեմը պատնեշ են դնում, հետո ասում՝ գրելիս ազա՜տ եղեք։ 

   «Հայաստանն ամուսնացավ: Մի քանիսի հետ, որ մեկի թերացման դեպքում մյուսների կողմից հոգատարություն զգա: Փեսաները խորանի առաջ խոստացան տեր լինել Հայաստանին մինչև մահը կբաժանի: Ներկաները ծափահարեցին, մի քանիսը կասկածեցին և հարկավ: Հետո Հայաստանը ամուսինների հետ մեկնեց «մեղրամսի»: Հյուրերից ստացած գումարով որոշել էին տուն կառուցել, ապրել մինչև խոր ծերություն: Մեղրամսից հետո Հայաստանին շատերը տեսան տխուր, մի տեսակ խաբված աչքերով: 

   -Օգտագործել են,- մի օր կիսվեց հետաքրքրվողներից մեկի հետ: 

   -Չկա՞ նրանց մեջ մեկն, ով իրոք սիրում է։ 

   -Գուցե, բայց նրանք հետևում են իրար, չեն հասկանում, ոչի՛նչ: Դեռ կհամբերեմ: Գուցե մի օր խելքի գան։ 

   Հայաստանի մասին մի քանի տարի տեղյակ չեղան: Նույնիսկ ամենամտերիմները: 

   -Երևի ամեն բան հարթվել է, հասկացել են իրար,- ենթադրեց հարսանիքի հյուրերից մեկը:  

   Բայց բանն այնքան խորացավ, որ Հայաստանին բռնացրին Ամուսնության պալատ գնալիս: 

   -Դարձյա՞լ ամուսնանալու։ 

   -Ամուսնալուծվելու: 

   -Ինչպե՞ս թե, կարծում էինք՝ հարմարված կլինես: 

   -Անկարելի է: Ես ազատ ապրելու իրավունք ունեմ: Հերիք ստորանամ ու ծառայեմ: Նրանց փրկել չի լինի, ուրիշների ազդեցությունը շատ է մեր հարաբերություններում՝ չհաշված այն, որ վերջին շրջանում սկսել են ընդհանրապես հաշիվ չտալ ու տեղյակ չպահել, թե ուր են գնում իմ բոլոր ջանքերն ու մեր ապագա տան համար հավաքած գումարները: Ինձ հետ անկեղծ են միայն խաղատները: Երեկ այնտեղ էի։ Ասացին՝ հիմա ամուսիններիդ տունն այստեղ է, իզուր մի՛ սպասիր, թե կգան։  

   Հայաստանը բարկացավ ու ապահարզան պահանջեց»,- կարդում եմ, կետադրում ու Արթուրին ճանապարհում դասի։ 

   -Լավ ես գրել, ապրե՛ս,- ասում եմ,- ուսուցիչդ, կարծում եմ, կհավանի: Միայն ես-երին ու ստորադասական նախադասություններին շատ տեղ մի՛ տուր։ Փչացնում են խոսքը։ Մի քիչ էլ մե՛ծ-մե՛ծ գրիր՝ երկու էջը լրանա։ 

   Ի զարմանս ինձ՝ Արթուրն առանց հակառակելու գլխով հա է անում։  

   -Գնա՛, որ դասից չուշանաս: 

   Ճանապարհում եմ, մտնում խոհանոց: Թաբուլեն աչքով է անում։ Սառնարանից հանում եմ ուտելու։ Ականջովս ընկնում է՝ Բաղրամյանում ցույց են անում։ Չեմ ուզում ուտել։ 

   -Այսօր իջնենք,- զանգում եմ Անդրանիկին,- կարոտել եմ Էլեկտրիկ Երևանի Բաղրամյանը:  

   -Դրա՞ համար:  

   -Դե Սերժի հրաժարականի դեմ է: Խելքս բան չի կտրում: Եթե բոլորը համախմբվեին․․․  

   Համախմբվում են։  

   Մեր կառավարությունը ՀՀԿ-ի հետանցքից մի բացթողում էր։ Բնական է՝ դժգոհությամբ պիտի շնչվեր մինչև ազատվելը: Հայաստանն իրոք շատերին գնաց իբրև կին, բայց վերաբերմունքից զուրկ մնաց, ամուսինների աչքը շուտով դուրսն ընկավ, սկսեցին շոյել ուրիշների ամոթույքը՝ գիշերն անամոթաբար գլուխները դնելով նրա ուսին: Երբ սիրուհի-պետությունները դժգոհություն էին հայտնում, Հայաստանի ամուսինները գլուխները կորցրած տնից տանում էին ամեն գոյացածը, փռում ոտքների տակ ու գնահատված ստրուկի պես շարունակում շոյանքի մեջ թպրտալ: Այս էր մեր իրականությունը։  

   Իսկ հիմա պայքարի 10-րդ օրն է: Հոգնած ենք: Երկուսս էլ: Ես ու Անդրանիկը։ Տասը օր է փողոցներ ենք փակում-բացում։ Չենք հասցնում իրար կարգին սիրել։ Հրապարակում ելույթ է։ Այս անգամ որոշել ենք մարդկանց հետ ծանոթանալ ոտքերից: Նստել ենք հատակին։ Ոտքերից բացի անցուդարձ անողներից բան չի երևում։ Բրենդավորված տաբատները փորձում են շեղել: Նայում ենք ուղիղ, չենք տեսնում կոշիկի ով լինելը, նայում ու պատկերացնում ենք բարձրահասակ քայլողների ջարդվող ճկույթները հոտավետ չինականների ներսում։ Բրենդն էլի հուշում է: Շեղվում ենք: Հետո նայում ենք ծնկներին: Ճկվում են կոր ու բացվում ուղիղ, ճկվում են կոր ու կիասաբացվում, երբ հետևից մեկ ուրիշ ծունկ է խառնվում: Ծնկներից մեկը խոսում է տոթ լինելու, իսկ մյուսը` պայքարը հաղթելու մասին: Մի ծունկը արևածաղիկ է թքում ու այդքանը: Մեկ ուրիշի ծունկը ոգևորությամբ դղրդում է ու շտապում բաց ընկնել տաբատի միջից: Ջինսը ոտքերի վրա ասֆալտ է փռել, իսկ մենք` իբրև հնէաբան, աչքերով փորում ենք նրա ներսն ու գտնում մերկ մարմիններ, որ այնքան սիրուն են պահպանված «ասֆալտի» ներսում։ Պատահում են նաև պատառոտվածները, վերջիններիս ծնկները մեր առջև բացվում են առանց ջանքերի։ Վիրավորվում ենք ու երես թեքում։ Պայքարի ուժը մեզ է հասնում մարդկանց ծնկներով` իբրև մի հաղորդալար վերևի աշխարհից: Մարդիկ կանգնած են, իսկ մեր հոգնածությունը նստած ընկերություն է անում անցուդարձ անող բոլոր ծնկների հետ:  

   Փողոցային պայքարում ծանոթանում եմ ստվերված կողմերիս հետ։ Սա բարդույթների հաղթահարման հրահանգ է։ Բռնում եմ կողքինիս ձեռքն ու կարևոր չէ, թե ով է։ Բավական է կողքիս լինի, ես էլ՝ իր։  

   11-րդ օրն Անդրանիկին չեմ հաջողում տեսնել։ Բոլոր փողոցներից հարյուրավոր մարդիկ են հոսում, մեջները խեղդվում ես հաճույքից։ Մի պապիկ բռնում է ձեռքիցս, դարձնում առաջնորդ։ Այժմ ես եմ կարգողը հավասարաչափ «հու»-երի ու կարգախոսների հարցում։ Քայլում ենք, ու արևը մեզ խանձում է հատ-հատ՝ ոչմեկին աչքաթող չանելով։  

   Քաղցր մարդիկ արկղեր են տեղափոխում հրապարակի մայթերին, հարսանեկան տրամաբանությամբ շպրտում կոնֆենտների մեծ քանակություն։ Ցուցարարներով ծանոթանում ենք կոնֆետի սցենարում։ Մեզնից յուրաքանչյուրը ստեղծում է ներքին մի հերոս, խելագար պայքարողի մի դեր, որ պիտի բեմադրվի անկեղծությամբ, հաղթահարվի ինքնակամ։ Խիստ հետաքրքրված եմ փողոցային տեսակովս։ Մարդիկ էլ հաճույքով ընդունում են իրենց փողոցինը լինելը, փողոցայնությունն, ու սա ամոթ չէ։ Այստեղ նրանք չեն խնայում իրենց բնավորությունները։ Անկեղծ են ու ընդունվող։ Քյարթուն ներկայություն է ապահովում, դեմքիդ տալիս իրականության ապտակը։ Ուզում ես պայքարել իր հետ ու իր դեմ։ Սիրուն է, բնական։ Անչափահասները ցույցից լրջություն ու զգոնություն են հայցում։ Մարմնին չտիրապետողները զգացնել են տալիս ժամանակի սղությունը։ Այսրոպեական է պայքարը դառնում։ 

   Նրանք՝ բոլորը, ցուցարար են, սիրում են կողքին կանգնած ցանկացածին, ժպտում են ու քաղաքացիական անհնազանդության մեջ զգում իրենց կարևորության հատիկը: 

   Ցույցը հրապարակում չվերջացավ: Հետևիցս եկավ մինչև տուն։ Չփորձեցի ցրել նրան։ Լիքը գունավոր մարդկանցով լեցուն արկեստրայի հետ Ցույցը բռնեց տանս ճանապարհը: Նախ մետրոյում ելույթ ունեցավ։ Վագոնների ներսում։ Բոլորս լուռ էինք, բայց ժպտում էինք ու ներսից աչքով անում: Հետո բացվեցին դռները: Ցույցը ձայնավոր դարձավ: Արկեստրան երգեց ավելի ուշ, քան ձայնը, որ մեխված էր ամենքի ականջին:  

   Սերժը մերժվեց վագոնում, մերժվեց աստիճաններին ու հետո՝ դրսում: Մեկի ձեռքից տարած դրոշը կապել էի մեջքիս, քիչ սառելու համար: Դրսում սկսել էր ցրտել: Ցուցարարներից շատերն անցան մեքենաներին։ Ձայնային ազդանշանները ողողեցին տանս փողոցը։ Վարորդներն ինձ որսացին իրբև քայլելու մեջ միայնակ ցուցարարի, ում առաջ պարտավոր էին կիսվել բարձր` աղմկոտ ազդանշանով, ում պիտի բարեկամաբար ձեռք մեկնեին`վստահեցնելով՝ հետս են: Հետո Ցույցին մի անգամ էլ պատահեցի։ Պատշգամբում։ Տնային տնտեսուհինը բողոքի ակցիան այստեղ էին իրականացնում։ Երեկոյան տասնմեկը հայտարարվել էր շերեփով և կաթսայի խուփերով աղմկելու ժամ։ Ընդդեմ քաղաքական շերեփուկների։ Հարմոնիկ բողոքն ամենուր էր։  

   Հիմա ես իրար եմ զարկում իմ տան բոլոր կափարիչներն ու գզում ինձ իբրև անհնազանդ թմբկահար, որը չի այցելել համաժողովրդական պայքարի որևէ փորձի, բայց ելույթ է ունենում հստակ, իր տեղում ու չի սատարում այս բաց բեմից հնչող երաժշտության խաբանմանը։  

   Մենք հաջողում ենք։ Սերժը հրաժարական է տալիս։ Անդրանիկն ինձ իր գիրկն է առնում։ Աշխարհի երջանիկն եմ։ Չորս կողմս ժողովուրդն է։ Գոռում է, չի հավատում ու լաց է լինում։ Հավատում է՝ ավելի է գոռում ու լաց լինում։ Միայն ես եմ՝ գրկել եմ Անդրանիկին, ժպտում եմ։ Ուզում եմ ամուսնանալ հետը։ Հենց հիմա։ Այս քրտնահոտ պայքարի ներսում։ Հյուրերը կան, առիթն էլ։ Դժվարանում եմ հասնել բեմ։ Անհաշիվ մարդ կա։ Գերադասում եմ մնալ գրկում, վայելել զգացողության պատմական այս տեսակը, որը էլ երբեք չի պատահելու։  

   Մենք, ճիշտ է, կարոտում ենք ասֆալտը, բայց թափ ենք տալիս պայքարի մասին պատմող փոշին ու գնում ապրելու Ամենահայաստանում։ 

Այստեղ է լացել իմ մայրը
Մորմոքն իր և իր օրորը,
Այստեղ այնպես անծայր է
Կարոտն ու այնպես խոր է։

Մեր տունը համր ու դատարկ է,
Մեր տունը որբ ու ավեր է.
Բարակ զանգակի զարկը
Լալիս է երկրիս ցավերը...

Մի՛ խառնեք մեզ ձեր վայրի, արջի ցեղերին,
Մեր երկիրը ավերված, բայց սուրբ է և հին:

Որպես լեռն է մեր պայծառ տեսել հազար ձյուն,
Այնպես նոր չեն մեզ համար դավ ու դառնություն:

Բաբելոնն է եղել մեր ախոյանը՝ տե՛ս
Անհետ կորել, անցել է չար մշուշի պես:

Ասորիքն է եղել մեր թշնամին ահա՛
Դաշտ է տեղը և չըկա քար քարի վրա:

Ամրակուռ է մեր հոգին դարերի զավակ՝
Շատ է տեսել մեր սիրտը ավեր ու կրակ:

Շատ է տեսել երկիրն իմ ցավ ու արհավիրք,
Լաց է այնտեղ ամեն երգ և ողբ ամեն գիրք:

Գերված ենք մենք, ո՛չ ստրուկ գերված մի արծիվ,
Չարության դեմ վեհսիրտ միշտ, վատի դեմ ազնիվ:

Բարբարոսներ շատ կըգան ու կանցնեն անհետ,
Արքայական խոսքը մեր կըմնա հավետ:

Չի հասկանա ձեր հոգին և ծույլ, և օտար,
Տաճար է մեր երկիրը՝ սուրբ է ամեն քար:

Եգիպտական բուրգերը փոշի կըդառնան,
Արևի պես, երկիր իմ, կըվառվես վառման:

Որպես Փյունիկ կրակից կելնես, կելնես նոր
Գեղեցկությամբ ու փառքով վառ ու լուսավոր:

Արիացիր, սիրտ իմ, ել հավատով տոկուն,
Կանգնիր հպարտ որպես լույս լեռն է մեր կանգուն:

Երեկ ամեն ինչ այլ էր՝ աշխարհը խաղաղ էր, համենայն դեպս հոգին էր խաղաղ: Նոր օրը տակնուվրա արեց ամեն ինչ: Ընդամենը մի հեռախոսազանգ՝ հիվանդ է… Հիվանդ չէր, համենայն դեպս ոչ երեկ, ոչ դրան նախորդող օրերին. առողջ էր, լի էր կյանքով ու նորանոր, անընդհատ փոփոխվող, խմբագրվող ծրագրերով: Սիրում էր կյանքը, կյանքից առավել՝ գիրքը: Հիմա հիվանդ է… Ոչ ինքն էր հավատում իրականությանը, ոչ երեխաներն ու հարազատները, որոնցից շատերն էլ չգիտեին այսօրվա մասին. հպարտ է շա՜տ, հավատում է, որ մղձավանջ է, կանցնի. և՛ հավատում է, և՛ ոչ: Մի տեսակ հուսահատ բացվեց օրը: Բժիշկը եկավ-գնաց, ինչ –որ անիմաստ բժշկական տերմիններ, դեղատոմսեր, խորհրդավոր հայացք ու բազմաթիվ օրինակներ այս ու այն մարդկանց մասին, ովքեր հաղթահարել են այ հենց ա՛յս հիվանդությունը: Բայց հայացքը խորհրդավոր… Ո՞վ պիտի ստուգեր բժշկի ասածը, այն էլ՝ այսօր… Բժիշկը լավ հոգեբան էր, հասկացավ ու խորհուրդ տվեց՝ հիվանդանոց:

Այսօր քայլերը տանում են հիվանդանոց, քայլերը դանդաղ են, փութկոտ, դժվար ու թեթև… Ինքն էլ չգիտի՝ տեղ-տեղ վազում է. պիտի հասնի արագ: Աշխարհը միանգամից բաժանվեց երկու մասի՝ դուրսը և հիվանդասենյակը, ուր շտապում են ոտքերը: Դուրսը ետ մղվեց, դարձավ երկրորդական: Կարևորն այս հարազատ հիվանդասենյակն է՝ աշխարհ կապող, իրար շաղկապող , իր մեջ իմաստավորող մի մարդու կյանք տվող հիվանդասենյակը, դրա համար էլ ոտքերն իրենից անկախ վազում են: Աստիճաններն անցան ու բացվեց հիվանդասենյակի դուռը: Պատուհանի գոգին փոքրիկ հուշանվեր. ճիշտ ժամանակին. ինչ-որ ծանոթ մեկը Երուսաղեմից բերել է սրբապատկեր. ոչ ավել, ոչ պակաս՝ Հիսուսն է՝ Փրկիչը, կողքին՝ Տերունական աղոթքը: Գիրքն ու հավատքը միասին: Հիվանդ օրերին էլ ի՞նչ է պետք: Մի տեսակ լուսավոր թախիծ ավելացրեց նվերը. թունելի ծայրին լույս երևալու հույս:

Որքան էլ որ երկրորդական էր դարձել դրսի աշխարհը, բայց պիտի գնար, վաղն էլի գալու էր, վաղը կարևոր օր է: Հիվանդանոցից դուրս եկավ ու տուն գնաց: Երեկոն դժվար էր անցնում: Գիշերն ավելի դժվարացավ: Քուն չի մոտենում հոգնած աչքերին: Մթության մեջ աչքերը մի կերպ փակվեցին: Որքան էր քնել, չհասկացավ: Վեր թռավ քրտինքի մեջ կորած: Երազը … հրաժեշտ… Երազում նորից ծանոթ հիվանդասենյակում է, կարևոր մարդու կողքին, բայց Նա չի ուզում կիսել իր սենյակը, ճանապարհում է, ավելին՝ հրաժեշտ է տալիս, զոռով դուրս է հանում հիվանդասենյակից: Միջանցքում նորից պտտվեց, Նա նայում էր՝ արդեն կարոտած, տխուր ու վերջին հրաժեշտի հայացքով: Հենց այդ հայացքից էլ արթնացավ: Փորձեց անցնել առօրյա գործերին, որ նորից հասնի հարազատ հիվանդասենյակ: Առավոտվա ժամը ինն էր: Ինքն էլ չհասկացավ, թե ինչից վախեցավ, երբ նայեց ժամացույցի սլաքներին: Այդ պահին չէր գիտակցում, որ տարիներ անց, ամեն օր ակամա նայելու է ժամացույցին ու սարսռա: Հեռախոսը զնգաց ու խախտեց լռությունը: Չարագուշակ զանգը հաստատեց երազը: Ժամանակը մոտեցավ հրաժեշտի կանգառին: Հետո, օրեր ու տարիներ շարունակ սեփական հոգին կրծելով պիտի ապրի այնքան, մինչև մի օր, երբ արդեն ճերմակած մազերին կհավաքվեն տարիների փնջերը, և հուշերը կմիախառնվեն, կմիաձուլվեն իր հորինած կյանքին, կհանդիպեն նրանք՝ նա և ամենակարևոր Մարդը:

Անհուն երկնում աստղերն անշեջ,
Գիտե'մ, շա˜տ են ինձ սիրում.
Վարդ – արշալույսն ամպերի մեջ
Ամենից շուտ ինձ է գըրկում.
Ե՛ս էլ, ե'ս էլ ձեզ իմ սըրտում
Գըրկած, պատած պաշտում եմ.
Դուք իմ սերն եք, իմ ընկերն եք,
Ես ձեր երգող շողիկն եմ:
- Ա˜խ, մենք շա˜տ խորն ենք,
Շատ բա˜րձր ու պայծառ.
Եվ մեզ համար
Երբե˜ք, երբե˜ք մահ չըկա…

1895
Կիև

Զորահավաք էր: Շտապ տուն եկավ
Զինվորի զգեստ հագած մի տղա.
- Մայրիկ, ինձ օրհնիր, - պատանին ասավ, -
Ես էլ կռվի դաշտ գնալու եղա …

Ուշաթափ ընկավ խեղճ մայրը թշվառ,
Եվ երբ ուշքն եկավ նորեն իր վրան,
Գրկեց զավակին պինդ, կարոտավառ,
Որպես թե վաղուց չէր տեսել նրան:

_ Ա˜խ, ի˜նչ ուրախ եմ, փա՛ռք քեզ, աստված իմ,
Որ ողջ ետ դարձավ իմ անուշ որդին …

1919
Ժընև

Խոտին մեջ է թաղված բագինդ: Չեն ծըխար
Խունկերն անույշ, զոհն այնտեղ չի՛ արյունիր:
Կուգա լոկ բույր մը համպար
Խորխի` զոր հոն թողեր է օձ մը կարմիր:

Հոն կը նըստիմ, խո՛նջ ուղևոր: Ձիս կ'արծի,
Եվ Վահագնի զամբկին կարծես հոտն առած`
Կըտղուցեն խոլ կը խաձի:
Բայց արևեն մեզ չի գար ոչ մեկ Աստված:

Անհետացան անդարձ խորեն անտառին
Քուրմերը լայն թեզանիքով: Չի՛ երգեր
Ծիծերըդ` վինը Վրույրին:
Բագինիդ շուրջ կը հեծկըլտան եղեգներ:

Չես հանգըրճեր պատմուճանդ ալ, ո՛չ մեկ վիթ
Նիզակահար` կը ներկե ծունկդ արյունով:
Թանգարանին մեջ անդրիիդ
Կը տաղտկանա, և չի՛ պսակվիր գարունով:

Բայց դուն կ'ապրիս, պիտի ապրիս հավիտյան,
Ո՛չ երկրիս վրա. երկինքի՛ն մեջ, Անահի՛տ:
Ահա կ'ծագի լուսնկան,
Եվ կը ծագիս դարձյալ` մահիկը ճակտիդ:

Քեզ կը տեսնեմ աստղերուն մոտ: Ծիծերեդ
Լույս կը հոսի աղբյուրին մեջ` ուրկե խմող
Եղնիկին դունչը նամեդ
Եվ եղջյուրները կ'օծվին ոսկեշող:

Վա՛ր կը նայիս. օրիորդները վարար
Կը զգաստանան. գինիին տաշտը կի'իյնա
Բագուսուհվույն ուսեն վար:
Կ'աղոթե կույսը ծընրադիր մահճին վրա:

Կապարճըդ ուսիդ, լարած աղեղըդ լայնշի`
Կը վարես սայլը լուսնակին լըռելյայն…
Կյանքն անտառին կը շարժի.
Ձեռքիդ ջահեն վախցած` գայլերը կ'ոռնան:

Կ'երազե դաշտն. ու կոկոնները վարդին,
Փըքիններուդ խայթին ներքև, մի առ մի,
Բերանիդ պես կը բացվին:
Կ'եռա ավիշն այգիին մեջ վաղեմի:

Կ'հոսես ծիծերդ, կ'անցնիս կ'երթաս, բայց մարդիկ
Չե՜ն պաշտեր քեզ. տա՛րըր մը սոսկ կ'ընդունին:
Քանդած են հովն ու ալիք
Մեհյա՛նըդ իսկ քերսոնեսի ափունքին:

Միայն, գիշերն, որսական շունըդ լըքված
Կը տեսնե վերն անցքըդ, մահիկը ճակտիդ,
Ու բագինիդ վրա նըստած`
Կը նայի քեզ և կու լա, ո՛ Անահիտ:

Քնքո՛ւշ տատրակս, դու անծանոթի,
Դու օտարի պես մոտովս անցար:
Ա˜խ, ի˜նչ եղավ քեզ, որ հուր կարոտի
Արցունքներդ ա՛յսպես շուտով մոռացար:

Գնա՛, մոռացի՛ր, և՛ բախտը քեզ հետ,
Հյուսի՛ր քո բույնը` ում հետ որ կուզես.
Թռի՛ր ու գնա, և մի՛ նայիր ետ,
Թող տունս մնա թափուր` սրտիս պես:

Թո՛ղ օջախիս մեջ կրակ չհուրհրա,
Մարած սրտիս մեջ թող ոռնա քամին.
Թո՛ղ վայե քամին չոր գլխիս վրա, -
Ես չեմ հավատում կնոջ երդումին…

1905