Կոմիտաս

Դեռ արգանդում` մայրիկըս ինձ
Վարդ էր բուրում, ոռոգում.
Եւ իր հոգում այգ-արեւով
Գուրգուրում ու նորոգում։
Ծընած օրէն մայր շըրթներով
Սէր էր վառում օրօրում,
Արեւ-Լուսին հոգւով-մըտքով
Նըկարում ու բոլորում։
Հայր զարկերով արի-արի
Խօսում էր իմ երակում,
Մայր կաթերով արիւն-արիւն
Հոսում էր ու կերակրում։

«Ես սիրում եմ՝ Հանուր-Տէրը
իմ հոգումը գահաւոր.
Քեզ սիրում եմ՝ Նորա Սէրը
քո ծովումը ջահաւոր,
Արև-արև ու անուշակ
երգ ու տաղով զարթելով,
Օրեր-օրեր փունջ մանուշակ
հիւսելով ու բարդելով,
Օրի՜կ օրին,
Իմ անուշին։

Աչքըդ Նորան` հոգւով մըտքով`
արիացի՛ր, աշխատէ,
Երկնի, երկրի կամարներով
վերերն անցի՛ր ու դատէ։
Ո՛վ որ երթայ յոյս-առապար
Փառազեղուն Անհունի,
Նա՛ կը գըտնէ լոյս-ճանապարհ
կենարեղուն Հանուրի։
Օրի՛կ օրին`
Իմ անուշին։
Քեզի տեսնեմ, ի՛մ հատորիկ,
կեանքիս ուղին, սիրազեղ,
Յայտ ու անյայտ դո՛ւ որոնէ,
քեզի՛ լինին իրազեկ։
Մի՛ թափառէ կեանքի պարապ
անապատում դու ի զուր,
Քեզ պահապան սուրբ հաւատոյ,
յուսոյ, սիրոյ Լոյս ու Հուր։
Օրի՜կ օրին,
Իմ անուշին։

Քեզ դընում եմ խորհրդաւոր,
առակաւոր յոյս-աշխարհ,
Ես գընում եմ, իրար գըրկենք՝
վե՛ր, փառաւոր լոյս-աշխարհ.
Ես գընում եմ ու թողնում եմ
երկիրն ու իր հընութիւն,
Աջն ու խաչը քեզ ապաւէն,
Օրօրդ հիւսէ բնութիւն։
Օրի՜կ օրին՝
Իմ անուշին»։

Երբ իմ արեւ երկրորդ ամրան
մանուկ հասկերն էր փընջում,
Եւ իմ մայրիկն արեւմըտի
դեղին գարունն էր շընչում,
Թըռա՜ւ-գընաց, երկնի խորան`
մըտաւ իբրեւ աղաւնի.
Եւ ինձ թողեց մենաւորիկ`
իմ հոգովը հովանի։
«Քեզ լուսո՛յ վայր`»
Իմ գարո՛ւն մայր։

Դըրսէն ներսը ձողակ-ձողակ
մըտքի համար շինեցի.
Ներսէն դուրսը օղակ-օղակ
հոգու շարան հիւսեցի.

Հոգիս թեթեւ մի վայր մի վեր,
լոյս ծովերով թեւելով`
Գոգըս լի բեռ անմայր անսէր
լոյս հովերով հեւելով։
Ես արթընցայ` սարի-ծաղիկ,
շողերով ու ցօղերով,
Ու քընեցայ ծառի, խոտի
հովերով ու զովերով։
Օրի՛կ օրիկ,
Գարուն նորիկ։

Գիշեր-գիշեր, լուսնէ լուսին
մըտքիս ծովը խորացաւ,
Տորեկ ցորեկ, արև-արև
հոգուս հովը զօրացաւ։
Մօրըս կըրակն ալիք-ալիք
սըրտիս աւանդ պահեցի,
Երկրէ երկին, երկնէ երկիր
ազատ-արձակ սահեցի։
Օրի՛կ օրիկ`
Գարուն նորիկ։

Երգ ու տաղեր սարէն, ձորէն
տունկ ու ամբով զարթերով
Տուն ու տաճար սըրտի խորէն
բոյր ու ձայնով բարդելով։
«Օրե՛ր սարին
Ու տաճարին»։

Կանաչ երկրի մըթնոլորտը
Պատառ-պատառ յաղթեցի,
Կապոյտ երկնի լուսոյ խորը
Կատար կատար գաղթեցի։
Վարդի բոյրով, լոյս համբոյրով
Գիրկըս թըռաւ Մայրիկըս.
Ձեռքէս բըռնեց, առաւ տարաւ,
Տարաւ ցուցուց Հայրիկըս։
«Երնէկ օրին`
Երկնի խորին»։

Հանուր Փառքին Հըրոյ Աթոռ
Լուսոյ գահոյկն իր վերան,
Բոցատարած հոգի, ոգի
Երգում էին մը բերան.
«Բարի՛ եկար, Ազատորդի՛մ
մեր սուրբ խորան յուսալիր,
Հայրըդ, Մայրըդ տօնաւոր են`
Երկրէ երկին լուսալիր։
«Երնէ՛կ օրին`
Երկնի խորին»։